Kariyer yolculuğuna ilk adımı attığınız zamanlar, hayatınızda önemli dönüm noktalarından birisidir. Özellikle eğitim görürken deneyim kazanmak için pek çok genç staj ya da part time işlere başvururlar. Haftanın belli günleri ya da belli saatler arasında çalışma esasına dayanan part time iş, hem ilk tecrübelerin hem ilk maaşların kazanıldığı işlerdir. Yasal olarak çalışma izni olan herkes part time bir işte çalışabilir, mesleki ve kariyer anlamında kendisini geliştirebilir. Bu yazıda part time iş ne demek?, part time iş kaç saat, koşulları, tam zamanlı çalışmadan farklılaşan yönleri ve part time çalışmanın avantajları üzerinde durulacaktır.
Part Time İş Nedir?
Part time iş, kanunda belirlenen normal çalışma saatlerinden farklı olarak işçi ve iş verenin anlaşmasına göre belirlenen çalışma biçimine denir. Uluslararası Çalışma Örgütü'ne (ILO) göre part time çalışmak, normal çalışma süresinden az olmak koşuluyla düzenli ve sürekli olarak kişinin kendi isteğiyle çalıştığı iş olarak tanımlanır. Türkçe'de kısmı zamanlı çalışma olarak ta geçen part time çalışma esnek bir çalışma modeli sunar. Zaman zaman freelance çalışma ile karıştırılsa da part time işlerde çalışanların yasal güvenceleri ve özlük hakları devlet tarafından korunur. Özellikle öğrenciler, çocuklu ebeveynler ve yaşı ilerlemiş kişiler başta olmak üzere part time çalışma giderek yaygınlaşmaktadır.
Part Time Çalışma Saatleri Nedir?
Personel sirkülasyonunun oldukça fazla olduğu sektörlerde part time çalışma seçeneği sıklıkla tercih edilir. Part time işle ilgili merak edilen soruların başında ise "Part time kaç saat çalışmam gerekir?" sorusudur. Yarı zamanlı çalışma saatleri haftalık en az 16 en çok 30 saat çalışılır. Genelde günlük 4-5 saat çalışmalara yayılan part time işlerde kişiler en az 1 gün izin hakkı elde edebilirler. Part time çalışmada günlük maksimum 11 saat çalışılabilir. Part time çalışan kişilerin sigortası iş veren tarafında yaptırılır ve maaş bordroları çalışma saatlerine göre düzenlenir.
Part Time Çalışmanın Avantajları Nelerdir?
Part time çalışma koşulları kişilere iş, yaşam ve eğitim hayatını dengelemek ve maddi açıdan gelir elde etmek için pek çok avantaj sağlar. Part time çalışmanın sağladığı avantajlar şöyle sıralanabilir;
1. Haftanın belli günlerinde ve belli saatlerinde çalışarak kendinize boş günler yaratabilirsiniz.
2. Özellikle eğitim görürken part time işlerde çalışırken kendi alanınızla ilgili saha deneyimi elde edebilirsiniz.
3.Belli bir maddi gelir elde ederek hayat standartlarınızı iyileştirebilirsiniz.
4. Sigorta piriminiz ödedndiği için emeklilik şartlarını yerine getirebilirsiniz.
5. Henüz kariyerinin başında olanlar için part time işler tecrübe kazanmak için iyi bir aracı olabilir.
6. Emekli olup daha iyi bir yaşam koşulu sürmek isteyenler kendilerini fazla yormayacağı için part time işlerde çalışma fırsatı elde edebilirler.
7. Part time çalışmalardan arta kalan zamanınızda sosyal çevrenizle vakit geçirebilirsiniz.
8. Kazanacağınız kısıtlı bütçeyle gelir ve gider dengenizi oluşturmayı deyim yerindeyse ayağınızı yorganınıza göre uzatmayı öğrenebilirsiniz.
9. Part time işleri bir nevi deneme süresi olarak değerlendirip sevebileceğiniz iş ya da işleri keşfedebilirsiniz.
10. Çalışma gün ve saatlerini iş verenle önceden anlaşarak kişisel gelişim, hobi ve aile yaşantınıza vakit ayırabilir, planlı yaşamayı öğrenebilirsiniz.
Part Time ve Full Time Çalışma Farkları Nelerdir?
Part time çalışma ve full time çalışma arasındaki farklara değinmeden önce full time çalışmanın ne olduğunun bilinmesi gerekir. Türkçeye tam zamanlı çalışma olarak geçen kavram iş dünyasında full time çalışma olarak bilinir. Peki, tam zamanlı çalışma nedir? Part time çalışmanın aksine devletin belirlediği haftalık yasal çalışma saati olan 45 saatlik çalışmaya tam zamanlı çalışma denir. Full time çalışan kişiler iş kanununda belirtilen tüm yasal haklara sahiptir. Full time çalışmada SGK pirimleri eksiksiz yatarken part time çalışmada çalışılan gün ve saat kadar pirim ödemesi yapılır. Part time çalışma süresi haftada maksimum 30 saat olarak belirlenmişken, full time çalışanlarda 45 saattir. Full time çalışanların haftanın 5 günü çalışması gerekirken part time çalışanlarda böyle bir zorunluluk bulunmaz. Part time çalışma şartları full time çalışma şartlarına göre daha fazla esneklik barındırır. Part time işler genelde sektörel ve mevsimsel yoğunluğa göre şekillenirken full time işler daha stabil ve yıl boyu devam eden işlerdir. Part time çalışmalar genelde hizmet sektöründe yoğunlaşırken tam zamanlı işler tüm sektörlerde mevcuttur.
Part Time İş Şartları Nasıl İyileştirilir?
Part time iş şartlarını iyileştirmenin birinci koşulu saatlik ücretleri artırmaktan geçer. Part time çalışanların maaşı çalıştıkları saat üzerinden hesaplandığı için işe girişten önce bunun iyi bilinmesi gerekir. Part time çalışanların SGK güvencesi elde etmesinin yanı sıra yol ve yemek ücreti, yapılıyorsa tamamlayıcı sağlık sigortasıyla yan haklar da elde edebilir. Devletin torba yasaya eklediği maddelerle part time çalışanların tüm ekonomik ve sosyal hakları kanunen güvence altına alınmıştır.