Plaza dili; çoğunlukla holdinglerde ve kurumsal firmalarda görev alan beyaz yaka çalışanların Türkçede karşılığı olmasına rağmen yabancı kelimeleri gerek günlük konuşmaları gerekse iş diyalogları içine yerleştirmeleri sonucu türeyen ve herhangi bir kurala bağlı olmadan geliştirilmiş hatta uydurulmuş olarak da tanımlanabilen bir jargondur.
Kurumsal firmaların geleneksel iş hanları veya ofislerden vazgeçmeleri, modern plazaları veya paylaşımlı ofisleri tercih eder olmaları, iş hayatında kullanılan tüm bilgisayar programlarının İngilizce olması ve tüm bunların yanı sıra hayatımızı ele geçiren sosyal medya hesapları, çalışanların da davranış ve söylem biçimlerinde bazı değişiklikler meydana gelmesine sebep olmaktadır. Bu değişimler ile modern çağı yakalamak adına havalı bir yaklaşım sergilemeyi tercih eden ve genellikle plaza ortamlarında, beyaz yaka çalışanlar tarafından geliştirilerek çalışanlar arasında kullanılan bu ilginç dil; sosyal medyanın gelişimi ile günümüz gençleri tarafından da benimsenmektedir. Türk dili ve kuralları ile yakından uzaktan alakası olmayan ve dilimiz kültüründe büyük bir darbe yaratan plaza dili; Türkçeye hakim ve dilbilgisi kurallarına saygılı kitleler tarafından kabul görmediği gibi, alay konusu olarak da kullanılmaktadır.
Plaza dili nedir sorusuna detaylı cevap vermeden önce konunun çıkış noktası olan kesimi yani beyaz yaka çalışan grubunu ve davranış biçimlerini doğru irdelemek gerekmektedir. Bu sebeple de; beyaz yaka ne demek sorusunun cevabını vererek konunun detayına girmek doğru olacaktır. Beyaz yaka; bir işletmede beden gücüyle değil de öğrenimini gördükleri alandaki bilgi ve becerileri kapsamında, diğer çalışan kitleye göre bir üst konumda görev yapan çalışanlar için kullanılan terimdir.
Beyaz yaka grubunun kendi içlerinde geliştirdikleri bu dil; kullanılan cümleleri daha havalı göstermek ve kişinin yabancı dile ve plaza kültürüne hakim olduğunu kanıtlamak adına kullanılan bir karışım olarak adlandırılabilir.
Plaza Dili Nedir?
Her ne kadar plaza çalışanları ile özdeşleştirilmiş olursa olsun iş hayatında olan birçok kişi tarafından sıkça kullanılmaya başlayan plaza dili, günümüz gençleri arasında ve sosyal medya hesapları aracılığıyla da günlük yaşantımızda sıkça rastlamaya başladığımız ilginç bir lisanı ifade etmektedir.
Plaza dili ne demek ve nasıl kullanılıyor konularını detaylandırarak netleştirmek adına birkaç örnek vermekte fayda görmekteyiz.
Plaza dili kelimeleri için verebileceğimiz örneklerin en başında gelen, özellikle e-posta kullanımlarında sıkça karşımıza çıkan FYI - fyi ne demek veya toplantılar esnasında çok kullanılan deadline ne demek inceleyelim.
FYI ( fyi ); İngilizce de “for your info” cümlesinin kısaltması için kullanılan harfler bütünüdür. Türkçe bir mesajlaşma veya posta paylaşımının altına “ bilginize “ yazmak yerine plaza dili olarak kullanılmaktadır.
Bir diğer örnek olan ve toplantı odalarında bolca duymaya alıştığımız deadline ise; bir işin teslim veya bitiş zamanını bildiren “teslim tarihi” kelimesinin karşılığı olarak kullanılan bir plaza dili kelimesidir. “Bu işin deadline’ı yarın” cümlesinde kullanıldığı şekilde Türkçe cümleler içinde sıkça yer almaktadır.
Plaza Dili Nasıl Kullanılır?
Kullananlar tarafından havalı olduğu düşünülen ancak bir diğer kesim tarafından özentilik olarak tanımlanan plaza dili; genellikle yabancı kökenli kelimelerin Türkçe cümleler içinde kullanımı ile gerçekleşmektedir.
Plaza dili; içeriğindeki kelimelerin kullanım şekillerine göre 2 farklı şekilde incelenebilir. Kullanım şekillerinden birinde İngilizce bir kelime Türkçeymiş gibi kullanılmaktadır. Buna verilebilecek en güzel örnekler arasında; assign etmek ( görev vermek ) ,down olmak ( moral bozukluğu) ve check etmek( kontrol etmek ) kullanımları verilebilir.
Bir diğer kullanım şekli ise ; Türkçeymiş gibi doğal bir biçimde kullanılan İngilizce sözcüklerin uzun cümleler içine yerleştirilmesi ile dile gelmektedir. Bu tip kullanıma verilebilecek en güzel örneklerden biri aşağıda yer almaktadır.
“İşin tamamlanması için size verebileceğimiz deadline yarındır ve bu konuda acil bir action planıyla, gerekli meeting setlerin yapılması gerekmektedir”
Plaza dili kullananlar için artık kulağa Türkçeymiş gibi gelen action kelimesine baktığımızda ve aksiyon ne demek diye düşündüğümüzde, Türkçede tam karşılığının eyleme geçmek olduğunu ve doğru bir kullanım ile cümlenin şu şekilde dile getirilebileceğini görmekteyiz;
“İşin tamamlanması için verebileceğimiz son teslim tarihi yarındır ve bu konuda acil eyleme geçerek, toplantı planlamalarının yapılması gerekmektedir”
Konuyu daha net anlatabilmek açısından verilebilecek plaza dili örnekleri aşağıda yer almaktadır.
Plaza Dili Kullanım Örnekleri Nelerdir?
Plaza dili kullanımları ile ilgili verilebilecek diğer örnekler aşağıda yer almaktadır. Cümle içinde duymaya veya görmeye alıştığımız kullanımlardan bazıları;
Reward ne demek ve nasıl kullanılıyor?
Reward; takdir kelimesinin İngilizce karşılığıdır ve plaza dilinde sıkça şu şekilde cümlelerde kullanıldığına şahit olmaktayız:
“Bu yıl yapılacak çalışmalarda reward programlarını etkin bir şekilde uygulayacağız”
Push etmek ne demek ve nasıl kullanılıyor?
Push etmek; bir işi zorlamak, yakın takip etmek anlamında kullanılmaktadır. Örnek bir cümle vermek gerekirse;
“Raporları tamamlamaları için arkadaşları push edelim lütfen”
Third party ne demek ve nasıl kullanılıyor?
Third party; iş hayatında taşeron firma anlamını taşıyan bir İngilizce terimdir.
Plaza dilinde kullanımı için örnek vermemiz gerekirse;
“Third party’ye yapılacak ödemeleri gelecek haftaya erteleyelim”
Support etmek ne demek ve nasıl kullanılıyor?
Support etmek; destek vermek anlamında bir kelimedir.
Kullanımı için verebileceğimiz örnek;
“Bu konuda muhasebe departmanını support edin"
